W sercu Gór Świętokrzyskich kryje się kraina pełna tajemnic i legend – Świętokrzyski Park Narodowy. To miejsce, w którym przyroda splata się z historią. Surowe szczyty skrywają opowieści o dawnych pustelnikach, średniowiecznych pielgrzymach i sabatach czarownic. Na jego terenie można podziwiać jedne z najstarszych gór w Europie. Możesz też wędrować przez pradawną Puszczę Jodłową i wspiąć się na słynne gołoborza, skąd rozciąga się zapierający dech w piersiach widok.
Park został utworzony w 1950 roku i zajmuje powierzchnię blisko 77 km², obejmując najcenniejsze fragmenty Gór Świętokrzyskich. Ochroną objęte są nie tylko niezwykłe formacje skalne i lasy, ale także bogaty świat roślin i zwierząt, w tym rzadkie gatunki, takie jak bocian czarny, puchacz czy wilk. Unikalny mikroklimat i różnorodne ekosystemy sprawiają, że to idealne miejsce zarówno dla miłośników dzikiej przyrody, jak i turystów szukających chwili wytchnienia.
Jednym z najbardziej charakterystycznych elementów krajobrazu parku są rozległe gołoborza. To rumowiska skalne, które nadają tutejszym szczytom surowy, niemal księżycowy wygląd. Najsłynniejsze z nich znajduje się na Łysej Górze i jest owiane legendami o sabatach czarownic. Ale to nie tylko skały i lasy – na terenie parku znajduje się Klasztor na Świętym Krzyżu, będący jednym z najstarszych sanktuariów w Polsce.
Świętokrzyski Park Narodowy zachwyca o każdej porze roku – wiosną budzi się do życia, natomiast latem oferuje chłodne, zacienione szlaki. Potem jesienią mieni się barwami złota i czerwieni, a zimą przyciąga surowym, tajemniczym urokiem. Jeśli szukasz miejsca, gdzie historia przeplata się z dziką Naturą, a krajobrazy zapadają w pamięć na długo – to właśnie tutaj znajdziesz wszystko, czego potrzeba do wyjątkowej przygody.
Jeśli zaciekawił Cię ten park narodowy, koniecznie sprawdź pełną listę wszystkich 23 parków narodowych w Polsce. Poznaj różnorodność polskiej przyrody, od malowniczych wybrzeży, przez górskie krajobrazy, aż po tajemnicze bagna i prastare puszcze. 🌳
Świętokrzyski Park Narodowy – dlaczego warto?
Najstarsze góry w Polsce
Legendy i historia
Natura pod ochroną
Dziewicze lasy
Malownicze krajobrazy
Całoroczna dostępność
Odkryj najpiękniejsze noclegi w sercu Gór Świętokrzyskich 🌲
Odkrywaj Świętokrzyski Park Narodowy – atrakcje, które warto poznać
Świętokrzyski Park Narodowy tworzy przestrzeń pełną niezwykłych widoków i tajemniczych opowieści. Niezależnie od tego, czy wędrujesz tu po raz pierwszy, czy wracasz po latach, czekają na Ciebie szlaki prowadzące przez pradawną Puszczę Jodłową, surowe gołoborza i górskie wzniesienia z panoramami, które zostają w pamięci na długo. Każdy zakątek parku skrywa coś wyjątkowego – od najwyższego szczytu Łysicy, przez kultową Łysą Górę, aż po malownicze doliny i ukryte wśród drzew kapliczki. 🌳
Różnorodność tras sprawia, że zarówno początkujący turyści, jak i doświadczeni miłośnicy gór znajdą tu coś dla siebie. Łagodne ścieżki spacerowe idealnie nadają się na rodzinne wycieczki. Natomiast bardziej wymagające szlaki prowadzą przez skaliste zbocza i dzikie ostępy. Wędrując, możesz napotkać ślady wilków i rysi, usłyszeć stukanie dzięciołów i zobaczyć potężne jodły, których korony giną w niebie. Gotowi na wyprawę? Oto 7 miejsc, których nie możecie przegapić w Świętokrzyskim Parku Narodowym.
Nieopodal Świętokrzyskiego Parku Narodowego znajdziesz także inne niezwykłe miejsca w Naturze. Jednym z nich jest Jaskinia Raj – więcej o tych atrakcjach przeczytaj na naszym blogu.
#1 Puszcza Jodłowa
Gęsty, zielony las, w którym można poczuć się jak w pradawnej kniei – tak wygląda Puszcza Jodłowa. Jest to jeden z najcenniejszych przyrodniczo terenów Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Jodły 🌲 rosną tu od setek lat, a niektóre z nich osiągają wysokość nawet 40 metrów. Spacerując wśród tych drzew, można natknąć się na liczne zwierzęta, w tym jelenie, dziki czy rzadkie gatunki ptaków, jak puchacz czy dzięcioł czarny.
Szlak przez puszczę najlepiej rozpocząć w Świętej Katarzynie i kierować się czerwonym szlakiem w stronę Łysej Góry. Trasa prowadzi również przez malownicze polany, dolinki i niewielkie strumyki. To doskonałe miejsce na spokojną, bliską Naturze wędrówkę. W jej trakcie poczujesz prawdziwy klimat świętokrzyskich lasów.
#2 Świętokrzyski Park Narodowy: gołoborza
To, co wyróżnia Świętokrzyski Park Narodowy, to ogromne rumowiska skalne, czyli gołoborza. Najsłynniejsze znajduje się na zboczach Łysej Góry i można je podziwiać z wyznaczonej, wielopoziomowej platformy widokowej. To miejsce ma nie tylko wyjątkowy wygląd, ale także wartość naukową – gołoborza powstały wskutek procesów wietrzenia skał, które trwały miliony lat.
Legenda mówi, że kamienie te to pozostałości po sabatach czarownic, które odprawiały tu swoje rytuały. Dziś jednak stanowią jeden z najbardziej charakterystycznych elementów krajobrazu parku i doskonały punkt widokowy. Najłatwiej dotrzeć tu wędrując czerwonym szlakiem z Nowej Słupi lub z Huty Szklanej.
#3 Łysa Góra i klasztor na Świętym Krzyżu
Łysa Góra (595 m n.p.m.) to jedno z najbardziej charakterystycznych miejsc w parku, otoczone legendami o dawnych sabatach czarownic. W rzeczywistości była to siedziba dawnych kultów pogańskich, a później miejsce, gdzie powstało opactwo benedyktyńskie. Dziś w klasztorze na Świętym Krzyżu można zobaczyć relikwie Drzewa Krzyża Świętego, które przyciągają pielgrzymów z całej Polski. Warto również odwiedzić taras widokowy, skąd rozciąga się panorama na Puszczę Jodłową i dolinę Wisły.
Najłatwiejsza trasa na szczyt prowadzi z Huty Szklanej, skąd można dojść pieszo brukowaną drogą lub skorzystać z meleksów. Drogę tą chętnie wybierają także rowerzyści. 🚵 Alternatywnie można wybrać szlak niebieski z Trzcianki lub czerwony z Nowej Słupi. Łysa Góra zachwyca o każdej porze roku – jesienią złote korony drzew tworzą bajkowy krajobraz, zimą śnieg pokrywa rozległe gołoborza. Natomiast latem przyciąga spokojem i zapachem iglastego lasu.
#4 Świętokrzyski Park Narodowy: Łysica
Choć ma tylko 614 m n.p.m., Łysica jest wyjątkowym miejscem – to najwyższy szczyt Gór Świętokrzyskich 🏔️ i część Korony Gór Polski. Jej zbocza porasta dodatkowo gęsta Puszcza Jodłowa, która tworzy niepowtarzalny, tajemniczy klimat. Najbardziej charakterystycznym elementem szczytu są rozległe gołoborza – rumowiska skalne, które nadają krajobrazowi surowy wygląd. Trasa na Łysicę jest idealna dla każdego, nawet dla rodzin z dziećmi, bo podejście jest stosunkowo łagodne.
Najpopularniejszy szlak prowadzi z Przełęczy Świętej Katarzyny i zajmuje około 1,5 godziny w jedną stronę. Po drodze można odwiedzić również kapliczkę św. Franciszka, skąd roztacza się piękny widok na dolinę Wilkowską. Wędrówka kończy się na wschodnim wierzchołku, gdzie znajduje się symboliczny krzyż. Stąd można zejść tą samą trasą lub kontynuować wędrówkę czerwonym szlakiem w stronę Łysej Góry.
#5 Osada Średniowieczna i Park Legend w Hucie Szklanej
Na skraju Świętokrzyskiego Parku Narodowego, tuż przy drodze prowadzącej na Święty Krzyż, znajduje się niezwykłe miejsce, które przenosi odwiedzających w czasy sprzed kilkuset lat. Osada Średniowieczna w Hucie Szklanej to rekonstrukcja dawnej wioski. Zobaczysz w niej, jak żyli rzemieślnicy i mieszkańcy tych terenów wieki temu. W drewnianych chatkach działają warsztaty garncarskie, tkackie i kowalskie. Co więcej, zwiedzający mogą spróbować swoich sił w wyrobie przedmiotów metodami sprzed wieków. Spotkać tu można także odtwórców historycznych, którzy w strojach z epoki opowiadają o codziennym życiu, zwyczajach i pracy dawnych osadników.
Nieopodal osady, w Nowej Słupi znajduje się Park Legend, który zabiera odwiedzających w świat świętokrzyskich podań i baśni. Spacerując ścieżkami wśród drewnianych figur i interaktywnych instalacji poznasz historie o sabatach czarownic na Łysej Górze, tajemniczej postaci pielgrzyma Emeryka czy też zapadłych pod ziemię klasztorach. Park to idealne miejsce dla rodzin z dziećmi, ponieważ atrakcje są zaprojektowane tak, aby angażować najmłodszych i rozwijać ich wyobraźnię. Posłuchaj opowieści snutych przez przewodników, a może weźmiesz też udział w warsztatach, podczas których stworzysz własne legendy?
#6 Bukowa Góra
Jeśli chcesz uniknąć tłumów i poczuć prawdziwy klimat dzikiej przyrody, Bukowa Góra będzie doskonałym wyborem. Ten mało uczęszczany szczyt (484 m n.p.m.) znajduje się w północnej części Świętokrzyskiego Parku Narodowego i oferuje wspaniałe widoki na dolinę Wilkowską. Trasa na szczyt prowadzi przez Rezerwat Bukowa Góra, w którym rosną potężne, kilkusetletnie buki, nadające temu miejscu niepowtarzalny charakter.
Szlak rozpoczyna się w miejscowości Święta Katarzyna i prowadzi niebieskim oznaczeniem w stronę Bodzentyna. Podejście jest łagodne i nadaje się dla rodzin z dziećmi. Jednocześnie pozwala podziwiać jedno z najpiękniejszych miejsc w całym parku. Dodatkowo wczesną wiosną zbocza góry pokrywają się kobiercami przylaszczek i zawilców. Natomiast jesienią buki przybierają złote barwy, 🍂 tworząc bajkowy krajobraz.
#7 Bodzentyn
Na skraju Świętokrzyskiego Parku Narodowego leży Bodzentyn, niewielkie miasteczko z bogatą historią. Największą atrakcją są ruiny zamku biskupiego, który w XIV wieku był ważnym punktem obronnym regionu. Mimo że z budowli pozostały jedynie fragmenty murów, widok na otaczające doliny sprawia, że to jedno z najbardziej malowniczych miejsc w okolicy.
W Bodzentynie warto również zobaczyć XIV-wieczny kościół św. Stanisława oraz dawną zagrodę chłopską, która jest częścią skansenu 🛖 pokazującego życie mieszkańców regionu. Miasteczko jest świetnym przystankiem w trakcie zwiedzania parku – można tu odpocząć, spróbować lokalnych specjałów i zobaczyć kawałek świętokrzyskiej historii.
Znajdź wyjątkowy nocleg 💚
Świętokrzyski Park Narodowy: bądź gotowy na wyprawę
Świętokrzyski Park Narodowy można odwiedzać o każdej porze roku, ale warto dostosować swój plan do warunków pogodowych i specyfiki terenu. Latem najważniejsze są wygodne buty trekkingowe – nawet na pozornie łatwych szlakach można natknąć się na kamieniste ścieżki i błotniste odcinki. Zimą konieczne mogą być raczki, zwłaszcza na oblodzonych fragmentach tras prowadzących na Łysicę czy Łysą Górę. Warto również pamiętać o ubraniu na cebulkę, bo w wyższych partiach gór temperatura może być niższa niż na dole. Szlaki w parku są dobrze oznakowane, ale zawsze warto mieć przy sobie mapę lub aplikację turystyczną, aby uniknąć zbędnych kilometrów. 🗺️
Przygotowanie prowiantu i zapasu wody jest szczególnie ważne, zwłaszcza na dłuższych trasach – na niektórych szlakach brak jest miejsc, gdzie można uzupełnić zapasy. Jeśli planujesz wizytę w okolicach Świętego Krzyża czy Nowej Słupi, warto zaplanować czas na zwiedzanie historycznych atrakcji, takich jak klasztor na Łysej Górze czy Muzeum Starożytnego Hutnictwa. Wstęp do Świętokrzyskiego Parku Narodowego jest płatny, a bilety można kupić w kasach lub online. Aby uniknąć tłumów, najlepiej wybierać się na szlaki wcześnie rano lub poza weekendami. Pamiętaj też, że teren parku to miejsce chronione – poruszaj się tylko wyznaczonymi trasami i nie zbieraj roślin czy grzybów, aby zachować jego naturalne piękno.
Odkryj wyjątkowe miejsca i zarezerwuj nocleg w jurcie 🌳
Świętokrzyski Park Narodowy: FAQ
Najpopularniejszy to czerwony szlak prowadzący z Łysicy na Łysą Górę, łączący dwa najbardziej znane wzniesienia regionu. Warto wyróżnić także niebieski szlak na Bukową Górę, świetny dla osób szukających spokoju. Droga Królewska z Nowej Słupi na Święty Krzyż łączy zaś przyrodę z historią. Dla miłośników krótszych wędrówek idealnym wyborem będzie ścieżka przez Puszczę Jodłową, pozwalająca podziwiać majestatyczne drzewa i dziką faunę.
Tak, wstęp na teren Świętokrzyskiego Parku Narodowego wymaga zakupu biletu, którego dochód przeznaczony jest na ochronę przyrody i utrzymanie infrastruktury turystycznej. Aktualne ceny można znaleźć na stronie internetowej parku lub w kasach przy wejściu na szlaki. Warto pamiętać, że dla dzieci, studentów oraz grup zorganizowanych przewidziane są zniżki.
Wiosna to idealny czas dla miłośników kwitnącej przyrody – puszcza jodłowa budzi się do życia, a ścieżki pokrywają się zielenią. Latem można liczyć na ciepłe dni i dłuższe wędrówki, choć najpopularniejsze szlaki bywają wtedy zatłoczone. Jesień to okres, kiedy Góry Świętokrzyskie mienią się złotem i czerwienią, 🍁 a temperatury są idealne na trekking. Zima to czas, gdy na szlakach panuje cisza, a ośnieżone gołoborza i drzewa tworzą magiczny krajobraz. Wtedy jednak warto pamiętać o odpowiednim obuwiu i raczkach.
W parku znajduje się kilka świetnych punktów widokowych, z których można podziwiać panoramę Gór Świętokrzyskich i okolicznych dolin. Najbardziej znanym jest platforma widokowa na gołoborzach Łysej Góry, skąd rozciąga się widok na Puszczę Jodłową i dolinę Wisły. Równie piękne widoki można podziwiać z Łysicy, skąd widać okoliczne miejscowości i lasy. Mniej znanym, ale równie zachwycającym punktem jest Bukowa Góra, skąd można zobaczyć rozległe tereny wokół Bodzentyna.